اسهال یک مشکل رایج است که ممکن است در سال چند بار روی یک فرد تاثیر بگذارد. اسهال معمولا در عرض یک هفته یا کمتر برطرف می‌شود.اگرچه معمولاً می توان دوره های گاه به گاه اسهال را در خانه مدیریت کرد، اما هرکسی که اسهال مداوم را تجربه می کند باید با پزشک مشورت کند، زیرا ممکن است به مرور زمان دچار کم آبی شود.
رژیم غذایی یک فرد در صورت تجربه اسهال بسیار مهم است. برخی از غذاها ممکن است به تسکین علائم اسهال کمک کنند، در حالی که سایر غذاها می توانند وضعیت اسهال را بدتر کنند. در این مطلب با بایدها و نبایدهای تغذیه‌ای هنگام اسهال همراه شما هستیم.
اسهال چیست؟
اسهال به خودی خود یک بیماری واحد نیست. بلکه تنها نشانه‌ای از بیماری‌های مختلف است. اسهال با افزایش حرکات روده (بیش از سه بار در روز) و افزایش حجم مدفوع مشخص می‌شود. اسهال حاد به اسهال‌هایی گفته می‌شود که کمتر از چهار هفته طول بکشد، در حالی که اسهال‌های مزمن بیش از چهار هفته ادامه دارند.
غذای مناسب برای اسهال
چه اسهال شما ناشی از آلرژی، مسمومیت غذایی، یا یک بیماری مزمن مانند سندرم روده تحریک پذیر باشد، رژیم غذایی و اسهال ارتباط پیچیده‌ای دارند. هنگامی که یک دوره اسهال را تجربه می‌کنید، غذاهای خاصی که می‌خورید می‌توانند به سیستم گوارش شما کمک کنند تا به حالت عادی برگردد. سایر غذاها ممکن است علائم شما را طولانی یا دوره اسهال شما را بدتر کنند.
باور اشتباهی که وجود دارد این است که هنگام اسهال، باید مصرف فیبر بیشتر شود، اما با اینکه فیبر به فعال نگه داشتن سیستم گوارشی کمک می‌کند، زمانی که بدن در تلاش برای بهبودی از اسهال است، فیبر ممکن است علائم را تشدید کند. فیبرهای محلول، مانند پکتین موجود در سیب و موز، جز فیبرهایی هستند که در واقع می‌توانند به بهبودی فرد از اسهال کمک کنند.
رژیم BART یکی از رژیم‌های معروف برای زمان اسهال است که شامل چهار ماده غذایی موز (Banana)، برنج سفید (Rice)، سیب (Apple) و نان تست (Toast) بوده و به سفت شدن مدفوع کمک می‌کند. این غذاها ملایم بوده و فیبر کمی دارند، بنابراین سیستم گوارشی را تحریک نمی‌کنند و همچنین خاصیت چسبندگی دارند. می‌توانید این مواد را با هم ترکیب کنید، مثلا برش‌های موز را همراه با نان تست میل کنید.
توصیه می‌شود هنگامی که اسهال دارید، استراحت زیادی داشته باشید، مقدار زیادی آب بنوشید و پس از چند ساعت شروع به خوردن غذاهای BRAT کنید و بعد از یکی دو روز، سایر غذاهای مناسب دوره اسهال را مصرف کنید. پایبندی به این رژیم می‌تواند به شما کمک کند تا سریعتر بهبود یافته و زودتر احساس بهتری داشته باشید و در نهایت در اسرع وقت به رژیم غذایی معمول خود بازگردید. به خاطر بسپرید که خوردن تعداد زیادی وعده‌های غذایی کوچک در طول روز به جای چند وعده بزرگ می‌تواند به دستگاه گوارش شما کمک کند که زودتر به حالت عادی خود بازگردد.
سایر غذاهایی که مناسب زمان اسهال هستند عبارتند از:
- غلات پخته شده، مانند بلغور جو دوسر
- نوشابه بدون گاز (سودا)
- آب سیبی که قند افزوده کمی دارد
- سیب زمینی پخته یا آب‌پز
- نوشیدن مایعات زیاد (بعد از هر بار اجابت مزاج، یک فنجان آب اضافی بنوشید)
- چای رقیق
- نوشیدنی‌های بدون کافئین
- آب نارگیل
- آب سبزیجات، آب مرغ یا آب گوشت گاو بدون چربی
پس از شروع بهبودی، می‌توانید غذاهایی مانند تخم‌مرغ و سبزیجات پخته شده را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
غذاهایی که هنگام اسهال نباید مصرف شوند
هنگامی که اسهال را تجربه می‌کنید یا در حال بهبودی هستید، برخی غذاها می‌توانند سیستم گوارشی شما را تحریک کرده و اسهال را بدتر یا طولانی‌تر کنند. این غذاها عبارتند از:
- شیر و محصولات لبنی (از جمله نوشیدنی‌های پروتئینی مبتنی بر شیر)
- غذاهای سرخ شده و چرب: هضم چربی‌ها و روغن‌های اضافه برای دستگاه گوارش حساس دشوار است و احتمالاً علائم اسهال را بدتر می‌کند.
- غذاهای ادویه دار
- غذاهای فرآوری‌شده، به ویژه آنهایی که مواد افزودنی دارند
- گوشت گوساله
- ماهی ساردین
- سبزیجات خام
- پیازها
- ذرت
- تمام مرکبات
- سایر میوه‌ها مانند آناناس، گیلاس، توت دانه دار، انجیر، مویز و انگور
- الکل
- قهوه، و نوشیدنی‌های کافئین دار یا گازدار
- شیرین کننده‌های مصنوعی، از جمله سوربیتول که اثر ملین دارد. قندهایی که وارد روده بزرگ می‌شوند ممکن است باکتری‌های حساس موجود در آنجا را مختل کنند و اسهال را بدتر کنند.
درمان‌های اسهال
بسیاری از موارد اسهال کوتاه مدت هستند و به درمان‌های خانگی از قبیل رژیم غذایی اصلاح شده، افزایش مصرف مایعات و داروهای بدون نسخه (OTC) مانند داروهای ضد اسهال جواب می‌دهند. اما ممکن است به دلیل عفونت باکتریایی دچار اسهال شوید. در این موارد، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک را توصیه کند.
مصرف پروبیوتیک‌ها پس از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند با بازگرداندن باکتری‌های سالم به سیستم گوارشی از واکنش‌های نامطلوب به آنتی‌بیوتیک‌ها جلوگیری کند و همچنین به پیشگیری از اسهال در آینده کمک می‌کند. اگر اسهال شما شدید باشد، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته‌باشید.
چه زمانی به بیمارستان باید مراجعه کرد؟
هرچند بسیاری از موارد اسهال را می‌توان در خانه درمان کرد، اگر دوره اسهال شما طولانی شود یا علائم نگران‌کننده‌ای را تجربه کنید، ممکن است یک بیماری زمینه‌ای باعث اسهال شده‌باشد. به طور کلی اسهالی که بیش از چند روز بدون بهبود طول می‌کشد یا با کم آبی رخ می‌دهد ممکن است نیاز به مراقبت‌های تخصصی پزشکی داشته باشد. اگر علائم نگران‌کننده‌ای دارید، ممکن است لازم باشد برای درمان به اورژانس مراجعه کنید. این علائم عبارتند از:
- مدفوع سیاه یا خونی
- درد شدید شکم
- تب ۱۰۲ درجه فارنهایت (۳۹ درجه سانتیگراد) یا بالاتر
لطفا نظرات و پیشنهادات خود را در انتهای همین مطلب با ما به اشتراک بگذارید.
